Seveso (Bekra) Bildirimi

Seveso (Bekra) Bildirimi, İtalya’nın Seveso Kentinde 1976 yılında gerçekleşen ciddi boyuttaki endüstriyel kaza sonucu, gerekli donanımların oluşturulmasını ve endüstriyel kazaların önlenmesini amaçlamaktadır.

Avrupa Birliği tarafından kabul edilmiş olan Seveso Bildirimi, bugüne kadar gerçekleşen bütün endüstriyel kazalar göz önünde bulundurularak çeşitli aralıklarla iyileştirilmiş direktiflerle endüstriyel kazaların önlenmesini amaçlamaktadır.

Ülkemizde ilk defa 30 Aralık 2013 tarih ve 28867 sayılı Resmi Gazete ile yayınlanan Seveso (Bekra) Bildirimi kademeli olarak yürürlüğe girmiştir. Bu doğrultuda, endüstriyel faaliyet yürüten ilgili kuruluşlara, olası endüstriyel kazaların önlenmesi amacıyla önemli yükümlülükler getirilmiştir.

Seveso (Bekra) bildirimi direktifleri kapsamınca, başta sanayiciler olmak üzere üye devletlerin yetkili makamlarıyla ilgili olarak, endüstriyel kaza olasılıklarını önlemek amacıyla genel ve özel yükümlülükler getirilmiştir.

Seveso (Bekra) Bildirimi Nasıl Yapılır?

Seveso Bildirimi, endüstriyel faaliyet gösteren tesisler tarafından tesislerindeki tehlikeli maddelerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Entegre Çevre Bilgi Sistemi (EÇBS) üzerinden ilgili sayfasına bildirimde bulunmalarını gerektirmektedir.

Sanayiciler tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığına yapılan bildirim doğrultusunda gerekli denetimlere tabii olmaktadır. Böylece, Seveso tesisler belirlenmekte ve tehlikeli kimyasallara sahip olan bu tesislere özel direktifler uygulanmaktadır.

Kimler Seveso Uygulamak Zorundadır?

Seveso bildirimi, endüstriyel kaza olasılığını ortadan kaldırmak amacıyla direktifler kapsamında, yükümlülükler ortaya koymaktadır. Dolayısıyla Seveso uygulama zorunluluğu, endüstriyel kaza olasılığı bulunan niteliklerde faaliyetler yürüten kuruluşları kapsamaktadır. Öncelikle endüstriyel tesis sahiplerinin, tesislerinde mevcut olan tehlikeli maddeleri ilgili yetkililere bildirme yükümlülüğü bulundurmaktadır. Yapılan bildirim sonucunda tesisle ilgili olarak; tehlikesiz, alt seviyeli ve üst seviyeli şeklinde gruplandırma yapılmakta, bu doğrultuda gerekli yükümlülükler oluşturulmaktadır.

İşletmelerin Yükümlülükleri Nelerdir?

Endüstriyel faaliyet yürüten kuruluşların, tesislerinde mevcut tehlikeli maddeleri bildirmeleri öncelikli yükümlülükleridir. Bu bildirim doğrultusunda, ilgili tesisin gruplandırması yapılarak diğer yükümlülükleri belirlenmektedir.

Belirlenen seviye doğrultusunda ilgili kuruluşların;

Büyük Kaza Önleme Politikası, Güvenlik Raporu ve Dahili veya Harici Acil Durum planlarını hazırlaması ve sunması gerekmektedir. Seviyeleri doğrultusunda uygulanması gereken yükümlülükleri şu şekilde sıralayabilmekteyiz:

  • Alt seviye grubundaki tesisler; Büyük Kaza Önleme Politikası, Güvenlik Yönetim Sistemi, Kantitatif Risk Analizi (Quantity Risk Analysis) çalışmalarını yaparak ilgili raporları hazırlayıp yetkili makamlara sunmakla yükümlüdürler.
  • Üst seviye grubunda yer alan tesisler ise; Büyük Kaza Önleme Politikası, Güvenlik Yönetim Sistemi, Kantitatif Risk Analizi (Quantity Risk Analysis), Güvenlik Raporu, Dahili Acil Durum Plan'larını hazırlama ve buna ek olarak Domino Etkisi Analizi, Arazi Kullanımı ve Planlama Çalışmalarını ilgili resmi kuruluşlarla hazırlayıp, gerekli resmi belgeleri yetkilendirilmiş makamlara sunmakla yükümlüdürler.

Seveso Yönetmeliği

Seveso Yönetmeliği, endüstriyel tesislerin mevcut donanımları doğrultusunda olası endüstriyel kazaları önleyici direktifler içermektedir. Bu bağlamda Seveso Yönetmeliği kapsamında şu şekilde sıralayabileceğimiz belli başlı direktifler uygulanmaktadır:

  • Tehlike Analizi (HAZOP, What-if, FTA)
  • Risk Analizi, Sonuç Değerlendirmesi (ısıl ışıma, aşırı doza maruz kalma, zehirli
    bulutun dağılması) (TNO Güvenlik Yazılımı, EFFECTS 8.1)
  • Niteliksel Risk Değerlendirmesi
  • Bireysel ve Toplumsal Risk (TNO Risk Değerlendirme Yazılımı, RISKCURVES
    7.6)
  • Güvenlik Yönetimi Sistemleri kapsamında Büyük Kazayı Önleme İlkesi
  • Acil Durum Planlaması
  • Arazi Kullanım Planlaması
  • Güvenlik Raporları hazırlanması ve değerlendirilmesi eğitimi
  • Büyük kaza tehlikesinin olduğu bölgelerde Yetki Eğitimi ve İncelemeler