26 Şub Tehlikeli Atık
İnsan ve çevre sağlığı için tehlike oluşturan yanıcı, yakıcı, patlayıcı, tahriş edici ve kanserojen gibi niteliklere sahip olan atıkların tamamı tehlikeli atık olarak nitelendirilmektedir. Canlı ve cansız ayırt etmeksizin tüm varlıklara olumsuz etkisi bulunan tehlikeli atıklar, meydana geldiği kaynaklara göre yapıları ve tehlikelik özellikleri bakımından sınıflandırılabilmektedir. Tehlikeli atık olarak nitelendirilen maddeler şu şekilde sıralanmaktadır;
- Standart dışı ürünler
- Kullanım süresi dolmuş ürünler
- Yanlış kullanılmış, niteliği ya da dökülmüş maddeler
- Kirlenmiş ya da kontamine olmuş maddeler
- Değer kaybetmiş maddeler
- Yeniden kullanmak ya da geri dönüşüm amacıyla getirilmiş maddeler
- Yüzey işlem kalıntıları
- Yararı olmayan maddeler
- Endüstriyel proses kalıntıları
- Kirliliği önlemek amacıyla kullanılmış proses kalıntıları
Yukarıda belirtmiş olduğumuz üzere tehlikeli atıklar kaynak ve proseslerine göre sınıflandırılmaktadır. Atık Yönetimi yönetmeliğinde tehlikeli atıklar altı kodlu atık koduyla belirtilmektedir. Ayrıca Ek-4 atık listesinde yer alan kesin tehlikeli atıkların açıklamasında” (A)”, tehlikeli olduğu konusunda emin olunmayan atıklar ise “(M)” ibaresi ile birlikte belirtilmiştir. Tehlikeli atıklar ise şu şekilde sınıflandırılmaktadır.
- Özel atıklar
- Enfekte atıklar
- Biyolojik kökenli organik atıklar
- İnorganik atıklar
- *Siyanür içerikli atıklar
- *Asbest kalıntıları
- *Asit ve baz içerikli atıklar
- *Diğer atıklar
- Madeni Yağ atıkları
- Kimyasal kökenli organik atıklar
- *Kirlenmiş klorlu solventler
- *Klorsuz solvent atıkları
- *Boya ve reçine atıkları
- *Biosid ve pestisitler
- *Diğer kimyasal kökenli organik atıklar
- *PCB’li atıklar
Türkiye’de bulunan tehlikeli atık kaynakları ise şu şekilde sıralanmaktadır;
- Atık piller, akü ve akümülatörler
- Kara ve deniz araçlarıyla birlikte, içten yanmalı motorlar ve makineler
- Boya, yağ, kimyasal kutu, kap ve ambalajlar
- Yağlı kontamine olmuş parçalar
- Boya ve vernik kalıntıları
- Tehlikeli madde kullanımında kullanılmış bez ve türevindeki atıklar
- Cıvalı ve flüoresan ampuller, kartuş ve tonerler
Tehlikeli atık üreten tesisler, Atık Yönetimi Yönetmeliğine göre ayda bin kilograma kadar tehlikeli atık depolayabilmektedir. Bunun üzerinde bulunan tehlikeli atıklar için mutlaka çevre ve şehircilik il müdürlüğünden geçici depolama izni alınması gerekmektedir. Tehlikeli atıklar en fazla 180 gün süreyle geçici olarak tutulmalıdır. Bunun yanı sıra tehlikeli atıkların depolandığı alanda bir kişinin görevlendirilmesi ve görevli kişinin iletişim bilgilerinin valilikle paylaşılması gerekmektedir.